DİSİPLİN ÖZGÜRLEŞTİRİR

Mindfulness tanımını bizler için hala çok yeni bir konsept olduğundan ve belki de ilk kez okuyanlar olabileceğinden yine yapmakta fayda var; mindfulness dikkatin bir niteliğidir. Tam tanımı; dikkati bilinçli olarak mevcut şu anda olana yargısız ve nazik bir tavırla yönlendirme sonucu ortaya çıkan farkındalıktır. ‘Bilinçli farkındalık’ olarak dilimize çevirisi yapılsa da kalbin mevcudiyetini de vurgulamak için nezaket ve yargısızlıktan bahsetmek çok kıymetli burada.

Mindfulness son 40 yıldır Batı’da sağlık alanında, iş dünyasında, sanatçılarda, okullarda, orduda ve sporcularda sıkça kullanılan bir araç haline geldi. Temelini bir Doğu öğretisinin 2500 yıllık geleneğinden alan mindfulness, günümüzde nörobilim sayesinde elde edilen kanıtlarla gücünü kanıtlamaya devam ediyor. Spor alanındaki kullanımda birkaç yaklaşımın kalbine yerleştirilen mindfulness ile spor performansı iyileştirme çalışmaları yapılıyor. Özellikle odaklanmayı ve konsantrasyonu arttırarak, beden farkındalığını güçlendirerek, dikkat ve duygu farkındalığı üzerinde çalışarak akışa girmeyi destekler. Böylece sporcunun zirve performansını yaşamasına imkan hazırlar. Tekniklerin içinde her zaman var olan meditasyon pratikleri sporcuya sadece performansına katkıda bulunacak bir araç değil, aynı zamanda yaşam boyu kullanabileceği bir beceri sunar. Bu yazıda da meditasyon pratiklerinin öneminden bahsetmek istedim.

Meditasyon dendiğinde insanların aklına bazen ütopik manzaralar veya spiritüel olaylar gelse de gerçek bunun tam tersi bile denebilir. Çünkü öğreti tamamen bir ‘Kendini keşif yolculuğu’ önermektedir ki, bu uzun ve meşakkatli bir yol da olsa herkesin yolu kendine özeldir. Kendini keşfetmek, kendini araştırmak gibi kavramlar teoride çok bir anlam ifade etmeyebilir, bu nedenle en önemlisi pratikte uygulamaya geçmek. Rutin alışkanlık haline getirilen meditasyon düzenli tekrarlar halinde hayatımıza girince dönüşüm başlar. Yani haftada tek sefer 40 dk meditasyon yapmak yerine elbette her gün ortalama 5-10 dk yapmak daha çok fayda sağlar.

Meditasyon herkesin farklı tekniklerle de deneyebileceği bir araç. Bizim sözünü ettiğimiz mindfulness pratikleri şimdiki an’a dikkat çekmesiyle diğer tekniklerden ayrışmakta. Zor olduğunun düşünülmesi konsantre olmakta çekilen güçlükten veya doğru yapmakla ilgili sonuçlara çok takılmaktan olabilir. Halbuki meditasyonu yanlış yapmaya imkan yok; sadece bazı duygular, düşünceler veya duyumlar oluşabilir ki bu çok doğal bir süreç. Bunu akılda tutarak başlamak önemli çünkü meditasyon sayesinde zihnin susacağını beklemek ve susmadığını görmek bazen kızgınlığa bile yol açabiliyor. Tüm meditasyon boyu gelen düşünceler olsa bile meditasyonun faydalarını görürüz. Çünkü sadece zihinden geçen düşünceleri gözlemlemeye başlamak bile iç referans noktasını farkındalık haline doğru çeker.

Başka bir konu; zaman ayırmanın zor olması. Bunun için önceliklendirilmesi ve günün belirli bir zaman diliminin seçilmesi fayda sağlar. Ayrıca birisi tarafından yönlendirmeli ve bir toplulukla birlikte yapıldığı zaman alışkanlık edinmesi daha kolaylaşır.

Son olarak içsel ve dışsal tetikleyiciler karşısında alışkanlık olan reaksiyonlarımız yerine doğru cevapları seçebilme özgürlüğüne gelmek için her gün ayrılmış bir zaman dilimi gerekiyor. Bunun için senelerin geçmesi gerekmiyor; araştırmalar gösteriyor ki düzenli yapılan 8 haftalık meditasyon pratiği ile de etkili sonuçlar alınabiliyor. Mindfulness sihirli bir hap değil elbette ama disiplinli bir pratikle bizlere seçim özgürlüğü sunduğu ve hayatta bizi başarı yolunda desteklediği kanıtlanmış bir yöntem.

Sevgilerimle,

Zeynep Seda Uslu