Yoga yapmaya davet ettiğimiz bazı kişilerde sanki yoganın bir poza girmek, bir pozu başarmak veya o pozla gözükebilmek (fotoğraflarda veya sosyal medyada) gibi hedeflerden ibaret bir pratik olduğu fikrinin var olduğunu hissediyorum. Bu nedenle bu yazımda bu konudan bahsetmek istedim.
Yogada belirli pozlar, bazı çeşitlerinde belirli seriler elbette mevcuttur. Bedenimizin bize ömrümüzde varlığıyla eşlik etmesi gibi o pozlar da aslında varılacak birer hedef değil, birer süreçtir. Akışlardan hayatını yaşadığın gibi kendi özgünlüğünle geçersin. Nefeslerini, kendi biricik deneyimlerin gibi sadece sen hissedersin. Denerken dengen bozulur hatta düşersin, hayatta da her yeni denemende düşüşün normal olduğu gibi. Sonra tekrar ayağa kalkarsın, tekrar denersin. Farkındalıkla, akışın içinde, duyumlarını dinleyerek, iç dünyana mevcut olarak ve nezaketle.
Mevcut sunulan yoga temelli pratiklerin odağı aşağıdan-yukarıya (bottom-up) nörofizyolojik, yukarıdan-aşağıya (top-down) da nöro-bilişsel mekanizmaların entegrasyonudur. Buna ek olarak, insan esenliğine yaptığı eudaimonik (güçlü olduğumuz yönleri kullanarak kendimize daha büyük bir katkı sağlayabilme, bazen tatsız deneyimler ve duygular yaşasak dahi bunlar karşısında esnekliği öğrenme) katkıları vardır.
Yoga zihin ve beden arasında karşılıklı bağlantı ve iletişim kurulmasına katkılar sunar. Dikkatin düzenlenmesi ve niyet belirlenmesi gibi yukarıdan-aşağıya (top-down) süreçlerde, HPA (hipotalamus-hipofiz-böbreküstü bezlerinden oluşan) aksı ve sempatik sinir sistemi aktivitesinde azalma ile psikolojik streste azalma, buna karşılık da bağışıklık sistemi ve enflamasyonu modüle ettiği gözlemlenmiştir. Nefes teknikleri ve hareket pratikleri ile uygulanan aşağıdan-yukarıya (bottom-up) teknikler sayesinde ise kas-iskelet sisteminde, kardiyovasküler ve sinir sistemlerinde etkileri gösterilmiştir.
Zihin-beden terapilerinde kullanılan her iki süreç (yukarıdan-aşağıya ve aşağıdan-yukarıya) de otonomik sistemi, nöroendokrin sistemi, duygusal ve davranışsal aktiviteleri regüle ederler ve bireyin zor haller karşısında cevabını desteklerler. Öz-düzenleme, yani tehdit veya sıkıntıya verilen yanıtları yöneterek ya da değiştirerek sistemin istikrarını koruma bilinci, huzursuz bağırsak sendromu, nörodejeneratif durumlar, kronik ağrı, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) gibi çeşitli durumların semptomlarını azaltabilir. Yoganın öz-düzenleyici mekanizmalarını psikolojik sağlığı destekleyen bir model olarak öneren çalışmalar da vardır.
Yoga hareketlerini kendimizi değiştirmek amacı ile değil de, hissetmek ve fark etmek niyetiyle yaparsak çok verimli sonuçlar alabiliriz. Carl Rogers’ın da dediği gibi ‘Ne tuhaf paradokstur ki ancak kendimi olduğum gibi kabul ettiğimde dönüşebiliyorum.’ Mindfulness bunun için çok uygun bir tavır sunar ve yoga uygulamalarının kalbindedir.
Yukarıda bahsedilen bilimsel araştırmalar belki de yogayı deneyimlemek istemene sebep olabilir. Sadece kendi bedeninle bağ kurmaya karar verdiysen de sana uygun bir türünü deneyerek bulabilir ve keyif almaya başlayabilirsin. Dilersen benim online derslerime de katılabilirsin.
Sevgilerimle...
Zeynep Seda Uslu
Kaynaklar:
Gard, T., Noggle, J. J., Park, C. L., Vago, D. R., and Wilson, A. (2014). Potential self-regulatory mechanisms of yoga for psychological health. Front. Hum. Neurosci. 8:770. doi: 10.3389/fnhum.2014.00770
Marlysa B. Sullivan, Matt Erb, Laura Schmalzl, Steffany Moonaz, Jessica Noggle Taylor and Stephen W. Porges. (2018) Yoga Therapy and Polyvagal Theory: The Convergence of Traditional Wisdom and Contemporary Neuroscience for Self-Regulation and Resilience. doi: 10.3389/fnhum.2018.00067
Muehsam, D., Lutgendorf, S., Mills, P. J., Rickhi, B., Chevalier, G., Bat, N., et al. (2017). The embodied mind: a review on functional genomic and neurological correlates of mind-body therapies. Neurosci. Biobehav. Rev. 73, 165–181. doi: 10.1016/j.neubiorev.2016.12.027
Schmalzl, L., Powers, C., and Henje Blom, E. (2015). Neurophysiological and neurocognitive mechanisms underlying the effects of yoga-based practices: towards a comprehensive theoretical framework. Front. Hum. Neurosci. 9:235. doi: 10.3389/fnhum.2015.00235
Streeter, C. C., Gerbarg, P. L., Saper, R. B., Ciraulo, D. A., and Brown, R. P. (2012). Effects of yoga on the autonomic nervous system, gamma-aminobutyric-acid and allostasis in epilepsy, depression and post-traumatic stress disorder. Med. Hypotheses 78, 571–579. doi: 10.1016/j.mehy.2012.01.021
Taylor, A. G., Goehler, L. E., Galper, D. I., Innes, K. E., and Bourguignon, C. (2010). Top-down and Bottom-up mechanisms in mind-body medicine: development of an integrative framework for psychophysiological research. Explore 6, 29–41. doi: 10.1016/j.explore.2009.10.004
Comments